De Rhederlaag-commissie heeft van het bestuur drie jaar de tijd om het gebruik van de roeiboten op de recreatieplassen bij Rheden en Lathum te verhogen. Daarvan is nu bijna een jaar voorbij. Tijd voor promotie. Een interview met Frits Schaap (79), prominent lid van de commissie. 

Frits, jij wilt aandacht voor Rhederlaag. Waarom?

‘Daarvoor moet ik eerst een anekdote vertellen. Een van mijn ervaringen toen ik bij Jason begon, was dat ik als stuur meekon op een tocht bij Cornelis Tromp, de roeivereniging in Hilversum. Een prachtig vaargebied, allemaal kanaaltjes die door de polder lopen en afwateren in de Loosdrechtse Plassen. We kwamen door een sluisje vanwege de wind aan lager wal de plas op. Dus de golven hadden de tijd gehad om zich op te bouwen en ze waren heel hoog. Als je voor het eerst op zo’n plas komt, kan je je niet goed oriënteren. Alles om je heen is bezet. Je ziet geen opening of niks, je ziet alleen maar grijs water en een omgeving die de zaak als een cirkel sluit. 

‘Omdat ik jarenlang gezeild had op allerlei plassen was dat voor mij niet zo’n ding, maar toch was het een hele ervaring voor de roeiers dat die wherry zo op en neer ging door alle golven. Wij kwamen er gelukkig goed doorheen, maar een C4 voor ons was omgeslagen en had assistentie nodig om de boot leeg te gooien.  

Deze anekdote laat zien dat je als beginnende roeier bij een plas in omstandigheden komt waar je bij ons, op de Rijn en zeker niet in de haven, nooit mee te maken krijgt. Op de Rijn zijn hoge golven incidenteel, maar daar is het voortdurend. Als stuur moet je je goed oriënteren in de ruimte, want je ziet alleen maar wal en je moet je weg zoeken. Tegelijkertijd moet je je mensen ondersteunen, want als er grote golven zijn, gaat het roeien moeizaam. Op Rhederlaag kun je die ervaring wel opdoen.  

Dus het is niet alleen recreatief, dagje uit, picknicken op een strandje? Het is een stap in de carrière van een roeier?

‘Natuurlijk kun je daar picknicken en zwemmen. Je hebt makkelijk toegang tot het water en op diverse plaatsen zijn strandjes en afgezette stukken water geschikt om te zwemmen. Maar er is nog een ander facet. Een recreatieplas is - zeker in het weekend - een ongeorganiseerde bende. Hoezo stuurboordwal houden op een plas? Het krioelt daar door elkaar heen. Kruisende koersen noem ik dat. Daar moet je even aan wennen. Je moet vanwege de veiligheid je positie weten als roeier. Je moet altijd de zeilboten voor laten gaan, maar wanneer doe je dat? Kleinere zeilboten planeren tegenwoordig heel vaak en heel hard. 

‘Deze dingen maken dat roeien op Rhederlaag een goede leerschool is voor de allround roeier. Op veel toertochten is het rechttoe rechtaan. Op een plas heb je een hele specifieke problematiek met de wind, het ruimtelijke aspect en al die zeil- en motorboten. 

‘We zijn erg verwend bij Jason.
Nergens in het land kun je zo het water op’

‘Een ander aspect is dat de bewerkelijkheid, de dekzeilen, de afstand tot het water. We zijn erg verwend bij Jason. Nergens in het land kun je zo het water op. Vaak is er een helling, en moet je een eind sjouwen met een boot. 

Zou het een onderdeel moeten worden van de introductie?  

‘Dat hangt wel een beetje in de lucht. Er is wel wat contact met de toercommissie, instructiecommissie en de roeicommissaris, maar daar is te weinig gestructureerd aan gewerkt. Onze commissie bestaat uit tien mensen. We hebben samen de Groene Rivier opgeknapt. We zijn vanaf het voorjaar maanden bezig geweest om de boot mooi te krijgen. Het bestuur heeft in december 2023 gezegd: je hebt drie jaar de tijd om te kijken hoe het loopt en anders stoppen we ermee. En daarvan is het eerste jaar nu al voorbij. We hebben nog twee jaar om het nieuw leven in te blazen.'

Waarom denk je dat het niet loopt: Rhederlaag.

‘Niemand heeft tijd over, iedereen heeft tijd te kort. Men heeft het roeien in zijn agenda gezet en dit komt er bij als iets extra’s. Rhederlaag wordt gezien als een uitje. Maar als het doel niet duidelijk is, dan motiveert het ook niet. Misschien hebben we dat educatieve aspect niet voldoende duidelijk gemaakt.

En als je dat nu wat gestructureerder aanpakt? Bijvoorbeeld een Rhederlaag-cursus. Vijf zaterdagen waarop mensen zich kunnen inschrijven?

‘Goed plan wat mij betreft. Ik zou zelf graag willen dat de examencommissie er dan ook een aantekening van zou maken: een toeraantekening. Ik zou het graag zo willen organiseren dat roeien op een plas erbij hoort. In de theorie van het Klein Vaarbewijs staan ook regels voor zeilboten. Die kennis zou je - voor de veiligheid -  in twee A4’tjes erbij moeten aanbieden.